20 VI – 230. rocznica urodzin Aleksandra Fredro (1793-1876) – patrona roku 2023, polskiego komediopisarza, pamiętnikarza, poety
Aleksander Fredro uznawany jest za najwybitniejszego komediopisarza w historii literatury polskiej. Pisał komedie obyczajowe, głównie z życia szlachty prowincjonalnej. W mistrzowski sposób tworzył charakterystyki postaci, kształtował akcję, wprowadzał elementy humorystyczne, podpatrywał i wykorzystywał komizm teatru ludowego, bawił się językiem. Jego utwory weszły do kanonu polskiej literatury i teatru, a jego bajki są lekturami szkolnymi dzieci i młodzieży.
CIEKAWOSTKI O ALEKSANDRZE FREDRO :
- Pierwszą ważną komedię, „Pan Geldhab”, Fredro napisał w 1818 roku, w wieku 25 lat. Premiera sztuki miała miejsce w 1821 roku w warszawskim Teatrze Narodowym. Sztuka,
w której Fredro kpi z nuworyszostwa, pazerności, snobizmu i pychy, spotkała się z bardzo ciepłym przyjęciem publiczności.
- Przez jedenaście lat Fredro starał się o rękę swej wybranki i wreszcie w 1828 roku poślubił w kościele w Korczynie właścicielkę zamku w Odrzykoniu, Zofię de domo hrabiankę Jabłonowską, primo voto hrabiankę Skarbkową.
- W 1829 roku Fredro wstąpił do Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
- W swojej twórczości tworzonej w epoce romantyzmu, Fredro, który oprócz komedii pisał wiersze, poematy, aforyzmy, pozostał obojętny na problemy epoki, w której pisał. Wychowany był w tradycjach oświecenia i bliżej mu było do prądu literackiego zwanego sentymentalizmem. Naraziło go to na ostrą krytykę i ostracyzm środowiska. W wyniku tego Fredro przestał publikować swoje utwory, pisał do szuflady przez 18 lat.
- W latach 1846-1848 pisał pamiętniki z czasów napoleońskich „Trzy po trzy”.
- W 1857 roku Fredro otrzymał francuski Medal Świętej Heleny.
- Fredro od roku 1861 był posłem do Sejmu Krajowego – istniejącego w Galicji organu władzy ustawodawczej z siedzibą we Lwowie. Starał się o budowę pierwszej w Galicji linii kolejowej, organizował Towarzystwo Kredytowe Ziemskie i Galicyjską Kasę Oszczędności.
- W 1873 roku został mianowany kawalerem Wielkiego Krzyża Orderu Franciszka Józefa. Było to odznaczenie Cesarstwa Austriackiego za zasługi cywilne i wojenne, nadawane od 1849 do 1918 roku.
- Aleksander Fredro zmarł 15 lipca 1876 roku we Lwowie. Pochowano go w rodzinnej krypcie w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Rudkach koło Lwowa.