Wincenty Witos – Patron 2024 roku

Wincenty Witos, urodzony w 1874 roku w Wierzchosławicach, był polskim działaczem ludowym, politykiem i trzykrotnym premierem. Był jednym z ojców polskiej niepodległości. Wychował się w rodzinie chłopskiej, uczył się tylko w szkole podstawowej, lecz był niezwykle uzdolnionym samoukiem. Prowadził własne gospodarstwo, a w 1908 roku został wójtem Wierzchosławic. Wkrótce potem wybrano go posłem do galicyjskiego Sejmu Krajowego, a następnie do austriackiej Rady Państwa. W 1913 roku, po rozpadzie Polskiego Stronnictwa Ludowego, współtworzył i stanął na czele PSL „Piast”. Partia ta reprezentowała interesy chłopów i stała się jedną z najsilniejszych sił politycznych w II Rzeczypospolitej.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Witos był nieprzerwanie posłem na Sejm przez czternaście lat. W latach 1920-1921, w czasie wojny polsko-bolszewickiej, stanął na czele Rządu Obrony Narodowej. To właśnie pod jego rządami Polska odparła bolszewicki atak i zachowała niepodległość. W 1923 roku Witos po raz kolejny został premierem, ale jego rząd szybko upadł. W 1926 roku, po ponownym wyborze Witosa na premiera, Józef Piłsudski dokonał zamachu stanu. Witos został aresztowany i uwięziony w Brześciu nad Bugiem. W 1930 roku został skazany na osiemnaście miesięcy więzienia.. Po wyjściu na wolność, w obawie przed represjami, wyjechał na wychodźstwo do Czechosłowacji.

Podczas II wojny światowej Witos był internowany przez Niemców, bo odrzucił propozycję utworzenia rządu kolaboracyjnego. 28 lutego 1941 został zwolniony wraz z zobowiązaniem do przebywania w Wierzchosławicach, pod stałym nadzorem gestapo. W tym czasie stan jego zdrowia, już nadszarpniętego uwięzieniem, znacznie się pogorszył. Zmarł 31 października 1945 w Krakowie.

Powiatowa Biblioteka Pedagogiczna poleca następujące publikacje na temat Wincentego Witosa: