Maria Konopnicka (1842-1910)

 Maria Stanisława Konopnicka, z domu Wasiłowska (ur. 23.05.1842 r., zm. 8.10.1910 r.)  –  polska poetka i nowelistka okresu pozytywizmu, pisarka dla dzieci, krytyczka literacka, publicystka i tłumaczka, autorka „Roty”. Jedna z najwybitniejszych pisarek w historii literatury polskiej.      

Spod jej pióra wychodziły  wiersze, nowele, poematy, baśnie, które od zawsze stanowiły element kanonu lektur szkolnych. Była kobietą silną, wnikliwie obserwującą otaczający ją świat, kobietą odważną w wy-rażaniu swoich poglądów, za co była krytykowana przez różne środowiska. Ale przede wszystkim Konopnicka była ceniona za swoją twórczość, uznawana za „geniusza komunikatywności” i „wieszcza swojego pokolenia”.                        

Maria Konopnicka, fotografia portretowa z lat 80. XIX w.  

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Konopnicka

10 ciekawostek o Marii Konopnickiej

1 Maria Stanisława Konopnicka urodziła się w Suwałkach 23 maja 1842r. (w 2022 roku mija więc 180-rocznica urodzin poetki). Była córką prawnika, Józefa Wasiłowskiego i Scholastyki z Turskich. Ojciec Marii był prawnikiem, znawcą i miłośnikiem literatury. Wychowywał swoje dzieci samotnie, ponieważ ich matka zmarła w 1854r.  Maria wyrastała w atmosferze surowych nauk moralnych i żarliwego patriotyzmu.

2. Jako dwudziestolatka wyszła za mąż za zubożałego ziemianina, Jarosława Konopnickiego. W 1876 r. Maria postanowiła opuścić męża i samodzielnie zadbać o siebie i dzieci. Wyjechała do Warszawy, gdzie zatrudniła się jako korepetytorka. Ponieważ znała kilka języków zajęła się także przekładami literatury.

3. Gdy dzieci podrosły, Konopnicka opuściła Warszawę i postawiła na własny rozwój. Czas spędzała na podróżach, m.in. do Wenecji, Monachium, Zakopanego czy Krakowa.

4. W 1903 r., na 25-lecie pracy pisarskiej, Konopnicka otrzymała w darze narodowym dworek w Żarnowcu koło Krosna, gdzie bywali np. Henryk Sienkiewicz, Stanisław Wyspiański, Włodzimierz Tetmajer czy Lucjan Rydel. W 1956 r. dworek przekazano państwu, a od 1960 r. mieści się w nim Muzeum Marii Konopnickiej.

5. Twórczość literacka Marii Konopnickiej przepełniona była patriotyzmem i liryzmem stylizowanym na „swojską nutę”. Pierwszy tomik „Poezji” wydała w 1881 roku, a następne w latach 1883-1896.

Portret Marii Konopnickiej, 

drzeworyt Aleksandra Regulskiego według rysunku Józefa Buchbindera (1883).

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Konopnicka

6. Poetka używała wielu pseudonimów artystycznych. Debiutowała pod pseudonimem „Marko” w czasopiśmie „Kaliszanin” wierszem „W zimowy poranek”. Inne używane to: „Jan Sawa”,  „Ko-mar”, „Jan Waręż”, „Humanus”, „Ursus”, „M. K.”, „K”, „Mruczysław Pazurek”.

7. Publikowane od 1884r. wiersze dla dzieci były pozbawione natrętnego dydaktyzmu i rozbudzały wrażliwość estetyczną małego odbiorcy, co było nowością w tej dziedzinie pisarstwa. W utworach takich jak „O Janku Wędrowniczku” (1893), „O krasnoludkach      i sierotce Marysi” (1896) czy „Na jagody” (1903) łączyła autentyzm i fantastykę, tonację żartu i powagi.

8. Od początku lat 80. XIX wieku aż do śmierci pisała nowele. Początkowo inspirowała się Prusem i Orzeszkową, ale z czasem wypracowała własne pomysły. Czerpała je z otaczających ją wydarzeń, zwracała uwagę na istotne problemy, jak problem antysemityzmu czy biedy.  Jej utwory zawierają protest przeciwko niesprawiedliwości społecznej.

9. W 1908 roku Konopnicka opublikowała w czasopiśmie „Gwiazdka Cieszyńska” pieśń patriotyczną „Rotę”, która po odzyskaniu przez Polskę niepodległości konkurowała z Mazurkiem Dąbrowskiego do miana hymnu narodowego.

10.Maria Konopnicka zmarła na zapalenie płuc we Lwowie w 1910r. Pochowano ją na cmentarzu Łyczakowskim w Panteonie Wielkich Lwowian. Jej pogrzeb stał się wielką manifestacją patriotyczną, w której udział wzięło prawie 50 tys. osób.

Więcej o Marii Konopnickiej :

https://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Konopnicka

http://anegdoty.pl/maria-konopnicka-ciekawostki/

https://ciekawostki.online/ciekawostki/460/o-marii-konopnickiej/

https://culture.pl/pl/tworca/maria-konopnicka