ANDRZEJKI

„W noc świętego Andrzeja, pannom z wróżby nadzieja”

Andrzejki to wieczór wróżb odprawianych w wigilię św. Andrzeja, czyli w nocy z 29 na 30 listopada. Pierwsza polska wzmianka literacka o nim pojawiła się już w 1557 r. Dzień ten przypadał na końcu lub na początku roku liturgicznego i był okazją do zorganizowania ostatnich hucznych zabaw przed rozpoczynającym się adwentem.

Ciekawostka – W Szkocji, której święty jest patronem,  obchodzony 30 listopada dzień świętego Andrzeja jest świętem narodowym.

Niegdyś wróżby andrzejkowe miały charakter wyłącznie matrymonialny i przeznaczone były tylko dla niezamężnych dziewcząt. W tamtych czasach andrzejki traktowano bardzo poważnie, a wróżby odprawiano tylko indywidualnie,                    w odosobnieniu. W czasach późniejszych przybrały formę zbiorową organizowaną przez panny na wydaniu. Współcześnie andrzejki obchodzą wszyscy, młodzież i dorośli, w dodatku nie tylko osoby, które szukają partnera życiowego, ale również ci „zajęci”.

Ciekawostka –  Męskim odpowiednikiem andrzejek były niegdyś katarzynki obchodzone w wieczór 24 listopada,               w wigilię św. Katarzyny.

 Jak kiedyś wróżono, czyli przykłady wróżb andrzejkowych

 „Święty Andrzej wróży szczęście i szybkie zamęście”

• Dziewczyny wysiewały w garnkach lub na skrawku pola ziarna lnu i konopi, które zagrabiano męskimi spodniami, w nadziei, że sprowadzi to do domu kandydata na męża (Kresy Wschodnie).
• Jeśli dziewczyna pościła przez cały dzień i modliła się do św. Andrzeja, to we śnie mógł ukazać się jej przyszły ukochany.
• Jeśli ucięta przez pannę w dniu świętego Andrzeja gałązka wiśni lub czereśni zakwitła w wigilię Boże Narodzenie, dziewczyna mogła liczyć na rychłe pójście za mąż.
• Losowanie przedmiotów o symbolicznym znaczeniu, np. listek oznaczał staropanieństwo, obrączka lub wstążka z czepka – bliski ślub, różaniec – stan zakonny.
• Wylewanie wosku na zimną wodę (często przez ucho od klucza) i wróżenie z kształtu zastygłej masy lub rzucanego przez nią cienia sylwetki przyszłego wielbiciela, akcesoriów związanych z jego zawodem itp.
• Ustawianie od ściany do progu jeden za drugim butów zgromadzonych panien: ta, której but pierwszy dotarł do progu, miała jako pierwsza wyjść za mąż.
• Wróżenie ze skórki jabłka – panna obiera jabłko tak, by skórka była jak najdłuższa; następnie rzuca ją za plecy przez lewe ramię. Litera, w jaką ułoży się skórka będzie pierwszą literą imienia jej narzeczonego.

Informacje na podstawie Wikipedii : https://pl.wikipedia.org/wiki/Andrzejki